12 / 228
hacimsel ölçüm & sıvı aktarım
006
Tüm hacimsel ürünler içine aldıkları
(In) veya boşalttıkları (Ex) temeline
göre kalibre edilirler.
Class “B” veya Class “A” veya “AS”
olarak üç grupta sınıflandırılırlar.
Class “A” ile “AS” tamamen aynı
tolerans ve hata limitlerine sahiptirler.
Tek fark “ bekleme” ve “boşaltma”
süreleridir. “S” çabuk boşaltım
anlamına gelir.
“A” ve “B” sınıflandırmaları arasındaki
fark ilgili hacimsel parametrelerin
hassasiyet farkıdır.
Class “A” ve “AS” hacimsel
ölçü ürünleri en hassas ürünler
olduklarından
kalite
arayan
laboratuvarlar tarafından tercih
edilirler.
Hata
limitleri,
hassasiyet
ve
değişkenlikler her zaman ilgili ISO ve
DIN standart limitleri altındadırlar.
Sıvıların yüzey geriliminden dolayı
oluşan eğriye menisküs denir.
DIN, ISO ve benzer çoğu standartta
ölçülen hacmin en düşük sıvı
seviyesinden yapılması gerekir.
Menisküsün
en
alt
noktası
derecelendirme çizgisinin en üst
noktası ile çakışmalıdır.
Hacimsel
cam
malzemelerde
menisküs iç bükey formda oluşur.
Şelbah bandı büret borusu arka
yüzünde yer alan geniş bir beyaz
bandın orta merkezinden geçen daha
dar mavi bir banttan oluşur.
Menisküsün daha kolay gözlenmesi
amacı ile büret borularının arka
yüzeyine basılıdır.
Hassas ve en doğru sonuçlar için
ölçüm yapan kişinin göz hizası ile
menisküs hizası aynı düzlemde
olmalıdır.
Daha doğru, daha hızlı ve daha
hassas ölçümler için büret veya pipet
borusu arkasına, derece ve menisküs
çizgisinin hemen altına siyah bir şerit
konulması önerilir.
Geçen ışık fraksiyonları menisküs
çizgisi üzerinde iki ok ucu benzeri
görüntü yaratır.
Menisküs doğru okuma noktası tam
olarak bu iki okun birleştiği noktadır.
Boşaltma süresi sıvı aktarımında üst
başlangıç çizgisi ile durma çizgisine
kadar geçen süredir.
Bu nokta genellikle pipet veya büretler
için ürün ucunun bulunduğu yerdir.
Bekleme süresi, sıvı aktarımı
tamamen bittikten sonra başlar.
Sıvı transferinin bitiminden sonra
bile sıvı büret veya pipet duvarından
akmaya devam eder.
Hassas hacim ölçümleri için bekleme
süresi muhakkak akılda tutulmalıdır.
Özellikle pipetlerde pipet ucunda
birikmiş son atık damla hacim
ölçümünde dikkate alınmalıdır.
sınıflandırma
menisküs çizgisi
şelbah bandı
boşaltma süresi
bekleme süresi